Woorden die uitdrukken wie je bent, waar je voor staat en wat je ontroert of beweegt. Mits goed gekozen kunnen woorden dat bij benadering. Muziek kan dat beter: raken aan de kern van je gevoel, doordringen tot wat je ten diepste beweegt.
Dat realiseerde ik me toen ik voor een leergang gevraagd werd om mezelf te presenteren aan de hand van een muziekfragment. Een mooie opdracht. Een leuke opdracht ook. Laat ik deze ervaring met u delen in deze blog over zingeving.
Het zoeken, wikken en wegen en de uiteindelijke keuze had enige voeten in de aarde. Er is zoveel muziek die tegelijkertijd mooi en betekenisvol is: muziek die ontroert; muziek die kleeft aan belangrijke mensen en gebeurtenissen; muziek die ik voor de rest van mijn leven meeneem als verklonken met uitgelaten ontmoetingen en peilloos bedroefd afscheid.
Ik zal u niet vermoeien met de details van mijn zoektocht en de vraag waarom idolen als Joni Mitchell, Johann Sebastian Bach, Jimi Hendrix en Mercedes Sosa afvielen. Deze blog gaat niet over muziek die het niet geworden is, hoe goed, indringend en veelzeggend ook. Wat werd het wel, daarover gaat het hier. En het werd de Arpeggione van Schubert, gespeeld door de cellist Mistlav Rostropovitsj en de pianist Benjamin Britten. Daar hoort een verhaal bij. Kortheidshalve komt het neer op een unieke, eenmalige ontmoeting van twee mensen die over de scheidslijnen van koude oorlog heen elkaar vonden in hun verbondenheid en passie voor schoonheid, muziek en vrijheid van expressie. En dat leidde tot een kippenveluitvoering van klassieke schoonheid en perfectie, met een ondertoon van diep doorleefde weemoed en verlangen.
Vanaf de eerste keer dat ik deze Arpeggione hoorde blies het mij van volledig van de sokken. Zelfs als Schubert en deze heren mistasten naar wat de kern van het leven, de passie en de schoonheid is, dan nog hebben ze mij beter neergezet dan ik zelf in woorden zou kunnen. Deze Arpeggione verklankt waar ik naar zou willen reiken, in het besef van het ontoereikende van mezelf en de onbereikbaarheid en het wezenlijk onvervulbare van idealen. Heb ik mezelf hiermee voorgesteld en wat mij beweegt en ontroert? Of zegt dit stiekem meer iets over mijn beeld bij de menselijke conditie? Het antwoord op deze vraag laat ik hier voor wat het is. Liever bied ik u de gelegenheid om zelf te luisteren naar deze sonate. Die is te vinden via Youtube. Typ ‘Arpeggione’ ‘Schubert’, zoek naar de uitvoering door Britten en Rostropovitsj en laat u meevoeren door deze twee grootmeesters van het gevoel.
En mocht het uw muziekfragment niet zijn, dan is er hopelijk een ander: muziek die uw ziel aanraakt en uw gemoed doet stromen. Dat gun ik u, muziek die een kado is omdat het lijkt alsof die speciaal voor u bestemd is, als het ware in het bijzonder gaat over u en uw drijfveren.
Dick Reinking, GG&GD Utrecht
